Suedia po armatoset për luftë me Rusinë
Dhjetëra miliarda dollarë gjatë gjashtë viteve do të financojnë shumë gjëra që Amerika ndoshta nuk do të jetë më në gjendje t’i sigurojë: artileri raketore, navigacion satelitor dhe mbrojtje ajrore.
Investimet në mbrojtje, masat kundër kërcënimeve hibride dhe rritja e mbështetjes për Ukrainën janë pikat kryesore në rritjen e buxhetit të shpallur nga qeveria suedeze të mërkurën e kaluar, shkruan Forbes.
“Agresioni rus kundër Ukrainës është vendimtar për sigurinë e Suedisë dhe të gjithë Evropës”, shpjegoi qeveria e kryeministrit Ulf Kristersson.
Miliarda dollarë nga buxheti suedez për mbrojtjen e Ukrainës
Lufta 37-mujore e Rusisë kundër Ukrainës bëri që Suedia të anëtarësohej në NATO vitin e kaluar pas një periudhe të zgjatur të anëtarësimit të ndërlikuar nga kundërshtimet nga Turqia. I njëjti agresion e shtyu qeverinë e mëparshme suedeze të rriste shpenzimet e mbrojtjes nga më pak se dy përqind e prodhimit të brendshëm bruto në pak më shumë se dy përqind.
Nëse plani i Kristersson zbatohet, Suedia do të shpenzojë 3.5 për qind të PBB-së për mbrojtjen deri në vitin 2035, që përfaqëson një trefishim të shpenzimeve të mbrojtjes gjatë një dekade. Kjo është një rritje e madhe, me miliarda dollarë të destinuara për Ukrainën.
Suedia, dikur një vend neutral dhe kryesisht i vetë-mjaftueshëm ushtarakisht, tashmë ka një industri të gjerë dhe të larmishme ushtarake që prodhon mjetin luftarak CV90, aeroplanin luftarak Gripen, obusin e lëvizshëm Archer dhe nëndetëset dhe anijet luftarake moderne.
Megjithatë, si të gjithë anëtarët e NATO-s, Suedia mbështetet shumë në SHBA për disa aftësi kyçe. Suedezët përdorin sistemin e mbrojtjes ajrore amerikane Patriot për t’u mbrojtur kundër kërcënimeve me rreze të gjatë, për të lundruar duke përdorur sistemin satelitor amerikan GPS dhe përdorin një rrjet të gjerë satelitësh amerikanë për informacione inteligjente.
Kancelari i ardhshëm gjerman ishte i pari që kuptoi pasojat e ndryshimit në Uashington
Qasja evropiane në të gjitha këto burime është tashmë në pikëpyetje për shkak të politikave të presidentit amerikan Donald Trump.
Për shkak të akomodimit me interesat ruse në Ukrainë, administrata Trump pezulloi përkohësisht ndihmën dhe mbështetjen e inteligjencës për Ukrainën. Trump ka nisur një luftë tregtare kundër Kanadasë, e cila është gjithashtu anëtare e NATO-s, me qëllimin e çuditshëm për ta kthyer atë në një shtet federal amerikan. Ai kërcënoi gjithashtu se do t’ia merrte Grenlandën Danimarkës, gjithashtu një anëtare e NATO-s.
Kancelari i ardhshëm gjerman Friedrich Merz ishte ndër liderët e parë evropianë që kuptoi pasojat afatgjata të lëvizjes së Amerikës drejt sundimit autoritar. Evropa duhet të arrijë “pavarësinë strategjike” nga Shtetet e Bashkuara, tha Merz në shkurt. Parlamenti gjerman veproi shpejt duke krijuar një mekanizëm financimi për një rritje të konsiderueshme të shpenzimeve ushtarake gjermane, dhe tani Suedia po ndjek shembullin.
Ka vetëm një alternativë ndaj Patriotit.
Një nga prioritetet është zvogëlimi i varësisë së ushtrisë suedeze nga sistemi amerikan i navigimit GPS, pjesërisht përmes investimeve më të mëdha në alternativën evropiane – sistemin Galileo. Prioriteti i dytë është forcimi i artilerisë raketore, duke qenë se NATO nuk mund të llogarisë më në sistemet raketore amerikane HIMARS.
Sfida më e madhe për suedezët mund të vijë nga zëvendësimi i sistemit Patriot. Në të vërtetë ekziston vetëm një alternativë ndaj sistemit Patriot me një distancë prej rreth 150 kilometrash: SAMP/T franko-italiane. Megjithatë, prodhuesi i raketave MBDA prodhon vetëm disa bateri të tilla në vit.
Nëse qeveria suedeze është vërtet serioze në lidhje me reduktimin e varësisë ushtarake nga Shtetet e Bashkuara, duhet të pritet që Suedia të eksplorojë mundësitë e blerjes dhe zgjerimit të programit SAMP/T.