SHBA vendos sërish ndalim udhëtimi për 12 vende, vendimi shkakton reagime të forta ndërkombëtare

Presidenti Donald Trump ka ringjallur një politikë kyçe të mandatit të tij të parë, duke njoftuar një ndalim udhëtimi për qytetarët e 12 vendeve, si dhe kufizime të shtuara për shtatë të tjera.

Kjo masë, e cila hyn në fuqi të hënën në orën 12:01 të mëngjesit, ka shkaktuar reagime të ashpra nga zyrtarë dhe grupe ndërkombëtare.

Ndalimi i ri synon qytetarë nga Afganistani, Mianmari, Çadi, Republika e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Eritrea, Haiti, Irani, Libia, Somalia, Sudani dhe Jemeni. Ndërkohë, Burundi, Kuba, Laosi, Sierra Leone, Togo, Turkmenistani dhe Venezuela do të përballen me kufizime të shtuara udhëtimi. Kjo listë përfshin disa nga vendet më të varfra në botë, ndërsa Koreja e Veriut dhe Siria, të cilat ishin pjesë e ndalimit të mëparshëm, janë përjashtuar këtë herë.

Reagimet ndërkombëtare

Reagimet e para kanë qenë të forta. Presidenti i Çadit, Mahamat Idriss Deby, njoftoi se vendi i tij do të përgjigjet duke pezulluar vizat për qytetarët amerikanë, në përputhje me parimet e reciprocitetit. Deby, në një postim në Facebook, tha me krenari: “Çadi nuk ka aeroplanë për të ofruar, as miliarda dollarë për të dhënë, por Çadi ka dinjitetin dhe krenarinë e tij.”

Në Venezuelë, qeveria e Presidentit Nicolás Maduro e dënoi masën, duke e quajtur atë një “fushatë stigmatizimi dhe kriminalizimi” kundër venezuelianëve. Lajmi shkaktoi tronditje edhe në Iran, pavarësisht dekadave të armiqësisë me SHBA-në, pasi mijëra studentë iranianë udhëtojnë çdo vit në Amerikë. Ndërsa, Komisioni i Bashkimit Afrikan i bëri thirrje SHBA-së të rishqyrtojë çështjen “në një mënyrë të ekuilibruar, të bazuar në prova”.

Grupet ndërkombëtare të ndihmës dhe organizatat e zhvendosjes së refugjatëve ishin edhe më të ashpra. Sarah Mehta, zëvendësdrejtoresha e politikave dhe çështjeve qeveritare për imigracionin në Unionin Amerikan të Lirive Civile, e quajti këtë shpallje një “përpjekje për të zhdukur më tej rrugët e ligjshme të imigracionit nën maskën e rreme të sigurisë kombëtare”.

Arsyetimi i Administratës Trump dhe kritikat

Presidenti Trump e lidhi ndalimin e ri me sulmin terrorist të së dielës në Boulder të Kolorados, duke thënë se kjo ngjarje thekson rreziqet që paraqesin disa vizitorë që tejkalojnë afatin e vizave të tyre. Megjithatë, i dyshuari në këtë rast është nga Egjipti, një vend që nuk është në listën e kufizuar.

Departamenti i Sigurisë Kombëtare argumenton se ndalimi bazohet në kontrollet e “mungëta” të pasaportave dhe dokumenteve, si dhe në refuzimin historik të disa vendeve për të pranuar qytetarët e tyre të deportuar. Sipas administratës, tetë nga 12 vendet e ndaluara kanë norma të larta të tejkalimit të afatit të vizave.

Megjithatë, kritikët si Doug Rand, ish-zyrtar i administratës Biden, argumentojnë se gjetjet “bazohen në të dhëna të dyshimta dhe një koncept të gabuar të ndëshkimit kolektiv”. Për shembull, Xhibuti, me një normë prej 23.9% tejkalimi të lejes së qëndrimit për vizitorët e biznesit dhe turistët, nuk është përfshirë në listë, ndryshe nga shtatë vende në listën e ndaluar dhe gjashtë në listën e kufizuar.

Implikimet ligjore dhe njerëzore

Stephen Yale-Loehr, profesor në pension i Shkollës së Drejtësisë në Universitetin Cornell dhe ekspert në ligjin e imigracionit, beson se ndalimi ka të ngjarë t’i rezistojë sfidave ligjore, duke pasur parasysh mbështetjen e Gjykatës Supreme për një ndalim të ngjashëm gjatë mandatit të parë të Trump. Argumenti i Trump për sigurinë kombëtare, së bashku me përjashtimet për mbajtësit e kartës së gjelbër dhe të tjerë, mund të ndihmojnë në këtë.

Ndalimi ka një ndikim të thellë njerëzor. Në Afganistan, roje talebane shprehën zhgënjimin, ndërsa refugjatët afganë që kanë punuar me ushtrinë amerikane shprehen të braktisur. “Ndihem i braktisur,” tha Khalid Khan, një refugjat afgan që jeton në Pakistan. “Për sa kohë që Trump është aty, ne nuk jemi askund.”

Ky vendim rikonfirmon një qasje të ashpër të administratës Trump ndaj imigracionit dhe lëvizjes së njerëzve, duke sjellë pasoja të gjera gjeopolitike dhe njerëzore. /AP-RTSH/