Nevenka Tromp: Shfuqizimi i Gjykatës Speciale – Rrezikon marrëdhëniet e Kosovës me BE-në dhe procesin e Integrimit

Ish-hetuesja e Tribunalit të Hagës, Nevenka Tromp, ka theksuar se një kërkesë për shfuqizimin e Gjykatës Speciale mund të ketë pasoja të rënda për Kosovën, veçanërisht për marrëdhëniet e saj me Bashkimin Evropian.

Sipas Tromp, ndërsa ka pasur spekulime rreth mundësisë që Presidenti amerikan Donald Trump mund të kërkojë shfuqizimin e Gjykatës, ajo thekson se SHBA-ja nuk ka fuqi të drejtpërdrejtë për të realizuar një gjë të tillë.

“Meqenëse Gjykata Speciale operon kryesisht me financimin e BE-së, vazhdimi i tij varet nga vullneti politik i BE-së. Kohët e fundit ka pasur disa thashetheme se Presidenti i SHBA Donald Trump mund të jetë i gatshëm të shfuqizojë Gjykatën Speciale. SHBA-ja ka qenë aleati më i fortë i Kosovës që nga viti 1998, por nuk ka fuqi të drejtpërdrejtë për ta bërë një gjë të tillë vetë”, thotë Tromp.

“Edhe nëse SHBA përdor fuqinë e saj politike për të ndikuar tek ata që mund ta bëjnë këtë, kjo ka të ngjarë të shkaktojë një reagim të madh nga BE-ja. Edhe nëse Trump ose ndonjë lider tjetër i SHBA-së donte të shihte shfuqizimin e Speciales, SHBA-ja nuk mund ta bëjë këtë drejtpërdrejt”, shtoi tutje.

Ajo shtoi se një veprim i tillë do të dëmtonte rëndë marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës, duke përfshirë tensionet me BE-në dhe vështirësitë në proceset e integrimit evropian.

“Vendimi i takon Kuvendit të Kosovës. Edhe nëse SHBA-të e gjejnë mënyrën për ta gjallëruar parlamentin e Kosovës që të votojë për heqjen e saj, do ta vendosë Kosovën në një pozitë shumë të vështirë ndërkombëtarisht, pasi themelimi i Gjykatës Speciale është pjesë e obligimeve të Kosovës ndaj BE-së dhe shfuqizimi i saj mund të dëmtojë perspektivat e integrimit të Kosovës në BE. Votimi i Kuvendit të Kosovës për ligjin e Speciales  mund të çojë në tensione me BE-në dhe partnerët e tjerë ndërkombëtarë. Për Kosovën, marrëdhëniet e mira me BE-në janë shumë më të rëndësishme për interesat e saj jetike shtetërore”, thotë Tromp.

Sipas ish-hetueses, çdo tentativë për shfuqizimin e Gjykatës mund të ndikonte gjithashtu në bisedimet me Serbinë dhe do të komplikonte më tej përpjekjet për normalizimin e marrëdhënieve, duke e vënë Kosovën në një pozitë shumë të vështirë ndërkombëtarisht.

“SHBA-të mund ta bëjnë këtë duke ushtruar presion ndaj qeverisë së Kosovës për të nisur një proces parlamentar për të shfuqizuar ligjin që themeloi KSK-në. Ajo gjithashtu mund të përpiqet të ushtrojë presion duke reduktuar mbështetjen diplomatike dhe financiare për gjykatën, duke e bërë punën e saj më të vështirë. Ose SHBA mund të inkurajojë liderët e Kosovës që të refuzojnë bashkëpunimin, duke ngadalësuar punën e saj. Por për këtë, SHBA-së do t’i duhej një marrëdhënie e shkëlqyer me qeverinë në detyrë të Kosovës”, thotë Tromp.

“Nëse Kosova do ta shfuqizonte KSK-në, ajo mund të dëmtonte marrëdhëniet e saj me BE-në dhe potencialisht të çonte në mosmarrëveshje ligjore. Gjithashtu mund të dobësonte pozitën e saj në bisedimet e normalizimit me Serbinë dhe do ta bënte sfidues integrimin e Kosovës në proceset e integrimit evropian”, tha Tromp për GazetaBlic.