Lufta Izrael-Iran/Diplomatët e BE-së diskutojnë në Gjenevë me homologun iranian, kërkohet zgjidhja e krizës në Lindjen e Mesme

Shefja e politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, ministrat e Jashtëm të Britanisë së Madhe, Francës dhe Gjermanisë po zhvillojnë bisedime me homologun e tyre iranian në Gjenevë të Zvicrës.

Takimi i 20 qershorit vjen pasi vendet evropiane kanë bërë thirrje për de-përshkallëzimin përballë fushatës së bombardimeve të Izraelit kundër programit bërthamor të Iranit – dhe teksa presidenti i SHBA-së Donald Trump po peshon vendimin e tij nëse do t’i bashkohet sulmeve kundër Teheranit, duke i dhënë këtij të fundit 2 javë kohë.

I dërguari i posaçëm i SHBA-së për Lindjen e Mesme Steve Witkoff dhe Araghchi kishin folur me telefon disa herë që kur Izraeli filloi sulmet e tij ndaj Iranit më 13 qershor në një përpjekje për të gjetur një zgjidhje diplomatike të krizës, kanë theksuar  për ‘Reuters’ tre diplomatë.

Sipas diplomatëve, Araghchi kishte thënë se Teherani nuk do t’u kthehet negociatave për programin e tij bërthamor nëse Izraeli nuk ndalon sulmet, të cilat kanë shkaktuar vazhdimin e sulmeve vdekjeprurëse me raketa iraniane në të gjithë Izraelin.

Diplomatët evropianë konfirmuan veçmas bisedimet e planifikuara, të vendosura për të përfshirë ministrin e jashtëm francez Jean-Noel Barrot, sekretarin e jashtëm britanik David Lammy dhe ministrin e jashtëm gjerman Johann Ëadephul, si dhe Kallas, sipas AFP.

“Më mirë të trajtohet përmes negociatave sesa përmes konfliktit… Rreziku i përshkallëzimit në të gjithë rajonin është i dukshëm”, tha kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer më 19 qershor.

Ai shtoi se Britania e Madhe e njeh “plotësisht” të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje, “por parimi është se ne duhet ta de-përshkallëzojmë këtë”. Barrot u tha gazetarëve në të njëjtën ditë: “Ne kemi shprehur gatishmërinë tonë për të marrë pjesë në negociatat që synojnë të sigurojnë nga Irani një kthim të qëndrueshëm të programit të tij bërthamor dhe programit të tij të raketave balistike.

“Negociatat mbeten sot mënyra e vetme për të arritur një kthim të qëndrueshëm të programit të raketave bërthamore dhe balistike të Iranit.”

Qëllimi i takimit është që palët të bien dakord për një kornizë për të rifilluar monitorimin e programit bërthamor të Iranit, por me monitoruesit ndërkombëtarë që u jepet akses i papenguar në objektet bërthamore.

Një çështje tjetër në tryezë është nëse Irani do të ishte i gatshëm të merrte angazhimin për të shkurtuar rezervat e tij të raketave balistike.

Kriza mbi programin bërthamor të Iranit shpërtheu pasi Trump u tërhoq në mënyrë të njëanshme nga Plani i Përbashkët Gjithëpërfshirës i Veprimit (JCPOA), i njohur gjithashtu si “marrëveshja bërthamore e Iranit”, në vitin 2018. /rtsh/