Bisedimet për Ukrainën nxjerrin në pah përçarjet SHBA-Evropë

Një javë tjetër e mbushur me planifikime ushtarake dhe diplomaci do të nxjerrë sërish në pah përçarjet mes Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe aleatëve të saj evropianë – në lidhje me politikën ndaj Ukrainës – me dy takime kyçe të njëpasnjëshme në selinë e NATO-s, në Bruksel.

SHBA do të mungojë në takimin e parë dhe pritet të mos ketë ndonjë rol të rëndësishëm as në takimin e dytë, pasi vendet evropiane synojnë të ecin përpara me planet e tyre.

Takimi i parë, i planifikuar më 10 prill, do të mbledhë ministrat e Mbrojtjes – siç njihet “Koalicioni i vendeve të gatshme për veprim”, që përfshin edhe vende jo anëtare të BE-së – si Kanadaja dhe Australia.

Ky grup prej 30 shtetesh u krijua në fillim të marsit pas një përplasjeje të ashpër mes presidentit amerikan, Donald Trump dhe presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky në Shtëpinë e Bardhë.

Një nga objektivat kryesore të këtij koalicioni është formimi i një force ushtarake që do të dislokohet në Ukrainë pas një armëpushimi ose marrëveshjeje paqeje.

Por, një problem i madh për krijimin e kësaj force është mungesa e mbështetjes nga SHBA-ja.

Shumë vende, përfshirë Britaninë e Madhe, kanë deklaruar se kjo do të ishte e mundur vetëm me një garanci nga SHBA-ja – që do të thotë mbështetje në sektorët e ajrit, logjistikës dhe inteligjencës.

Deri më tani, nuk ka sinjale të qarta nga SHBA-ja – që do ta marrë këtë rol.

Ish-komandanti i NATO-s në Evropë, Philip Breedlove tha për REL se nuk besonte se ekzistonte vullneti politik në Uashington për ta bërë këtë – por theksoi se Evropa duhej të ecte përpara me planet e saj gjithsesi.

“Nëse Putini sheh përtej gardhit një koalicion të madh të të gatshmëve, që përfshin Britaninë e Madhe, Francën dhe Gjermaninë, ai do të mendohet dy herë”, tha ai.

Nuk është ende e qartë nëse Gjermania do të marrë pjesë në ndonjë prani ushtarake në Ukrainë, pasi vendi ndodhet në një periudhë tranzicioni politik – pas zgjedhjeve të shkurtit dhe është në proces formimi të një qeverie të re.

Britania e Madhe dhe Franca po udhëheqin koalicionin, duke premtuar përkrahje ushtarake për misionin, dhe do të jenë mikpritëse të takimit më 10 prill.

“Unë mendoj se Evropa mund ta bëjë këtë vetë”, tha Breedlove.

“Ushtria ruse është e rraskapitur. Ajo ka nevojë urgjente për një periudhë paqeje që të riorganizohet dhe të ripajiset. Do të ishte dhurata më e madhe që mund t’i jepnim Rusisë, po ta lejojmë të rindërtohet”, shtoi ai.

Deklaratat e tij përputhen me ato të ish-komandantit të ushtrisë amerikane në Evropë, Ben Hodges –  i cili muajin e kaluar tha se forcat evropiane kishin gra dhe burra të pajisur mirë – që mund ta përballonin detyrën pa përfshirjen e SHBA-së.

Megjithatë, përfshirja e SHBA-së mbetet ende një pikë kyçe në agjendë.

“Evropianët duhet ta bindin Trump që ta mbështesë këtë ide”, tha Jamie Shea, ish-zyrtar i lartë në NATO.

“Është e qartë që kjo do të jetë një forcë e vogël dhe jo në vijën e parë të frontit… Por pyetja e madhe është: a do të dislokohet ndonjëherë kjo forcë nëse nuk ka paqe dhe lufta vazhdon”, shtoi ai.

Një ditë pas bisedimeve të “koalicionit të të gatshmëve”, përçarjet transatlantike do të dalin sërish në pah në takimin e Grupit të Kontaktit për Mbrojtjen e Ukrainës, i krijuar në vitin 2022 nga ish-sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin.

Austin drejtoi këto takime që kishin për synim koordinimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën pas agresionit të plotë të Rusisë.

Por pasardhësi i tij, Pete Hegseth, sipas gjasave pritet ta anashkalojë takimin.

Në një deklaratë të Pentagonit, më 4 prill u njoftua se ai do të udhëtonte në Panama.

“Liderët e aleatëve tanë evropianë duhet të marrin përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e kontinentit”, tha Hegseth në shkurt.

“Mungesa e Hegseth nënkupton që SHBA-ja nuk ka asnjë paketë të re të ndihmës për të shpallur”, tha ish-zyrtari i NATO-s, Shea.

“Ndihma e SHBA-së varet nga rezultati i negociatave për marrëveshjen mbi mineralet me Ukrainën”, tha ai.

“E konsideroj sekretarin Hegseth si mik. Por mendoj se është një gabim i madh që ai nuk merr pjesë. Amerika duhet të vazhdojë të tregojë udhëheqje në Evropë”, shtoi Breedlove. /atsh/